Çocuklarda gecikmiş konuşmanın nedenleri nelerdir?

Çocuklarda gecikmiş konuşmanın nedenleri nelerdir?

Gecikmiş konuşma, çocuğun konuşmasını beklediğimiz yaşta konuşmaması veya konuşmanın çok daha geriden veya yavaş oluşmasıdır. Çocuklarda dil olgunlaşması, doğduğu andan itibaren başlayan bir süreçtir. Dil gelişimi ve aşamaları ise şöyledir:

• Bebekler 0-3 aylıkken konuşan kişinin yüzüne bakmaya ve gülümsemeye başlarlar, ağlamak dışında sesler çıkarırlar.
• 3-6 aylıkken “babıldama” ya da “agulama” dönemi başlar. Bu, bebeğin kendi çıkardığı sesleri ve çevresel sesleri hece olarak tekrarlaması olarak izlenir. Bu sesler amaçsız ve fazla tekrarlardan oluşur.
• 6-9 aylıkken bebekler farklı kelimeleri ayırt etmeye, ismini tanımaya ve kelimelere tepki vermeye başlarlar.
• 9-12 aylar arasında ise bebekler amaçlı tekrarlara başlarlar; örneğin baba, mama, dede gibi kelimeler.
• 12-18ay arasında bebeklerde ilk kelimeler oluşmaya başlar. 18 ayına doğru kelime daracığı artar, yaklaşık 20 kelimeyi anlar, amaçlı telaffuz eder veya etmeye çabalar.

Sonrasındaki evrelerde neler olur?

Bebeklikten çıkan ve 2 yaşına doğru ilerleyen çocukların kelime daracığı artmaya başlar. 2 yaşındaki çocuk neredeyse 200 kelimeyi anlar ve telaffuz etmeye çabalar. 2,5 yaşında da ilk cümleler ve en önemlisi sorular ortaya çıkar. Bu dönemde düşünceler dil ile aktarılmaya başlanır. 3 yaşındaki çocuklar ise yaklaşık 1.000 kelime daracığına sahiptir. Basit veya uzun cümleler kurarlar ve neden sonuç ilişkisi geliştirirler.

Sonuç olarak çocuklar 0-3 yaş arasında yukarıda belirtilen evrelerden geçerler. Ancak çocuk 2 yaşındaysa ve kelime telaffuzu yoksa anne babaların dil ve konuşma bozukluğu uzmanına başvurması gerekir. Gecikmiş konuşmanın nedenlerini şu şekilde sıralamak mümkündür:

• Zekâ geriliği
• Otizm
• Ailevi (genetik) bir dil gecikmesi
• Dil gelişimi döneminde uzun süreli hastalık ya da sık sık hastalık geçirilmesi
• İşitme kaybı
• Fiziksel yetersizlik ve duyuşsal kayıplar
• Çene, dil, dudak ve damak bozukluğu
• Nörolojik hastalıklar, beyin travmaları ve sinirsel bazlı hastalıklar
• Çocuğun dil gelişimini destekleyen çevresel bir ortamı olmayışı, uyarıcı eksikliği
• Ailenin çocuğu dil gelişimi için istismarı; konuşulmaması ve iletişime geçilmemesi
• Çocuğun televizyon, tablet ve telefon ekranlarına maruz kalması
• Duygusal çatışmalar…